گاهی اوقات فیلمسازان برای ساخت یک اثر تازه، سراغ داستان‌هایی می‌روند که پیش‌تر در قالب کتاب یا نمایشنامه منتشر شده‌اند. به این کار در زبان سینما «اقتباس» می‌گویند. در واقع نویسنده یا کارگردان داستان موجود را به زبان تصویر ترجمه می‌کند و آن را در قالب فیلم یا سریال به تماشاگر ارائه می‌دهد.
به فیلمی که از رمان ساخته شود چه می‌گویند؟
اگر یک فیلم یا سریال بر پایه یک کتاب نوشته شده باشد، به آن «اثر اقتباسی» می‌گویند. برای مثال:
- بازی تاج و تخت (Game of Thrones) برگرفته از مجموعه رمان‌های «ترانه یخ و آتش» است.
- ارباب حلقه‌ها (The Lord of the Rings) بر اساس کتاب‌های تالکین ساخته شد.
- سرگذشت ندیمه (The Handmaid’s Tale) سریالی موفق است که ریشه در رمان مارگارت اتوود دارد.
سریال‌های مشهور برگرفته از کتاب‌ها
بسیاری از سریال‌های محبوب جهان در حقیقت نسخه تصویری یک رمان‌اند. چند نمونه‌ی معروف:
- You (تو) از رمان کارولین کپنس
- Big Little Lies (دروغ‌های بزرگ کوچک) نوشته لیان موریارتی
- Anne with an E (آن شرلی با موهای قرمز) بر اساس «آن شرلی در گرین گیبلز»
فرق اقتباس با داستان اصلی
یکی از پرسش‌های رایج این است که چرا روایت کتاب و فیلم همیشه یکی نیست. پاسخ ساده است: کتاب محدودیتی در تخیل ندارد، اما سینما باید داستان را در مدت زمانی مشخص و با ریتم مناسب روایت کند. بنابراین کارگردان ناچار می‌شود بخش‌هایی را حذف کند یا تغییر دهد. همین تغییرات باعث می‌شود نسخه تصویری و منبع اولیه همیشه دقیقاً یکسان نباشند.
چرا از روی کتاب فیلم می‌سازند؟
ساخت فیلم یا سریال بر اساس کتاب چند دلیل مهم دارد:
- محبوبیت داستان: وقتی یک رمان پرفروش باشد، احتمال جذب تماشاگر بیشتر است.
- پایه‌ی آماده: نویسنده قبلاً جهان داستانی و شخصیت‌ها را طراحی کرده است.
- شخصیت‌پردازی قوی: کتاب‌ها معمولاً عمق بیشتری به شخصیت‌ها می‌دهند.
- جذب دو گروه مخاطب: هم کتاب‌خوان‌ها و هم تماشاگران سینما به سراغ اثر می‌آیند.
جمع‌بندی
پس به زبان ساده، وقتی داستانی از دنیای ادبیات به پرده سینما یا قاب تلویزیون می‌آید، ما با یک اثر اقتباسی روبه‌رو هستیم. این نوع آثار همواره پلی میان کتاب و تصویر بوده‌اند و به همین دلیل همواره طرفداران زیادی داشته‌اند.
